Thóp trẻ sơ sinh là nơi xương đỉnh đầu của trẻ chưa khép hết. Thóp được phân ra làm hai phần là thóp trước và thóp sau. Thóp trước là khe hở hình thoi giữa xương đỉnh và xương trán còn thóp sau là khe hở hình tam giác giữa xương đỉnh và xương chẩm.
Những bà mẹ có con dưới 3 tuổi cần phải lưu ý khi bé có những thay đổi này, nhằm chuẩn đoán tình trạng bên trong cơ thể trẻ, kịp thời chăm sóc trẻ tốt hơn.
Chức năng của thóp là gì?
Hệ thống các thóp và đường nối đàn hồi giữa các xương hộp sọ thực hiện một chức năng vô cùng quan trọng đó là bảo vệ cho não bộ của bé trước áp suất bên ngoài. Khi bé qua ngã âm đạo, đầu bé bị ép chặn lại và nếu không có các khoảng hở đàn hồi bé sẽ bị đau. Hơn nữa có thể nảy sinh việc chảy máu trong não, trong vùng mắt và màng xương.
Giai đoạn đầu đời, các bé có xu hướng bị thương nhiều, nhất là khi bé bắt đầu học lật, bò hay học đứng rất dễ bị ngã và bị thương ở đầu. Thóp có tác dụng như cái đệm khi bé bị ngã và bảo vệ bé khỏi chấn thương não.
Thóp khó bị tổn thương
Nhiều cha mẹ lo lắng khi chạm phải thóp mềm của bé. Nhưng thực tế, việc bạn chạm vào thóp một cách nhẹ nhàng thì không gây hại gì cho bé. Thóp được bảo vệ bởi các mô mỏng, nằm dưới da đầu. Vì vậy, cha mẹ không cần lo lắng tới mức tránh gội đầu cho bé bởi vì, thóp đã được bảo vệ vững chắc. Trường hợp thóp bị tổn thương do cha mẹ chạm vào là hầu như không có. Việc cho bé tắm gội, đội mũ hay tiếp xúc từ tay mẹ tới thóp của bé không thể gây tổn thương cho thóp.
Kích thước của thóp
Thóp trước có dạng hình thoi, thể tích khoảng 2 cm. Thóp sau có độ rộng đủ để bạn nhét vừa một cái móng tay. Kích cỡ thóp khác nhau giữa bé này với bé khác, có thóp nhỏ hơn nhưng cũng có thóp lớn hơn. Sự đa dạng kích thước của thóp cũng là điều bình thường.
Thóp đóng sớm, thóp đóng muộn
Thóp trẻ khép lại quá sớm hoặc quá muộn đều là biển hiện của bệnh lý. Thông thường khi khám bệnh, các bác sĩ nhi khoa trước khi hỏi về triệu chứng bệnh của trẻ, việc đầu tiên là sờ tay vào thóp trẻ để sơ bộ hiểu được tình hình phát triển và sức khỏe của trẻ.
Thóp đóng sớm
Những hiện tượng thóp đóng sớm hoặc muộn hơn thời điểm cần thiết đều có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn nào đó cần được xem xét chuyên môn. Có những lý do khiến thóp đóng sớm như do bẩm sinh mà có, do não hoặc xương đầu của trẻ cốt hóa quá sớm, do mẹ bị phơi nhiễm tia X-quang trong thời gian dài. Một số trường hợp viêm não khiến đại não ngừng phát triển cũng gây nên hiện tượng đóng thóp sớm.
Thóp đóng muộn
Nếu thóp không đóng lại dù đã quá thời gian hoặc tiếp tục mở rộng khi trẻ thêm tuổi rất có thể vì do chức năng của tuyến giáp trạng kém hoặc bệnh còi xương, suy dinh dưỡng khiến xương chậm cốt hóa. Mặt khác có thể do não to bất thường dẫn đến tình trạng thóp đóng muộn.
Xác định tình trạng sức khỏe bé qua thóp
Khi thấy đầu trẻ to, thóp to rộng thì cần cảnh giác, cha mẹ cần quan sát và sờ để kiểm tra tính chất và trạng thái của thóp để biết được tình hình phát triển sinh trưởng của trẻ. Khi trẻ phát triển bình thường, thóp có biểu hiện bằng phẳng và phập phồng theo nhịp đập của mạch tim. Bạn có thể dùng đầu ngón tay sờ lên thóp xem có cảm giác mềm mềm và ở dưới trống rỗng hay không để xác định.
Nếu thóp trước trở nên đầy đặn, thậm chí phồng lên, chứng tỏ áp suất trong đầu tăng lên cao, triệu chứng này phần nhiều thấy trong các bệnh như huyết áp, viêm màng não, não úng thủ. Còn trường hợp nếu thóp trước lõm xuống thì đó là do trẻ bị mất nước do nôn, tiêu chảy, suy dinh dưỡng nặng gây nên. Điều cần lưu ý là khi trẻ khóc, thóp cũng nhô lên do đó cần kiểm tra thóp khi trẻ bình tĩnh. Nếu thấy thóp có những biểu hiện bất thường, bạn hãy đưa bé đi khám để được giúp đỡ.
Như vậy, việc sờ vào thóp trẻ là điều cần làm để kiểm tra tình trạng sức khỏe của trẻ, lưu ý khi sờ cần nhẹ nhàng, thích hợp, không nên quá mạnh tay khiến trẻ sợ và số lần sờ cũng tùy thuộc vào thái độ và sức khỏe của trẻ. Ngoài việc sờ vào thóp, bạn cũng nên quan sát bên ngoài cũng như vòng đầu của trẻ để kết hợp với thóp mà có được kết luận đúng đắn nhất.
