Người Nhật đã rất thành công trong phương pháp nuôi dưỡng và giáo dục cho con trẻ qua mọi thế hệ. Việc học tập theo cách dạy con thông minh của người Nhật là điều rất cần thiết và thiết thực. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ về 10 bí quyết dạy con của người Nhật trên mọi phương diện, các bậc phụ huynh hãy cùng tham khảo và học hỏi, để nuôi dạy trẻ phát triển thông minh vượt trội hơn.
1. Dạy trẻ học cách lặp đi lặp lại
Nhiều người có thể bực mình khi trẻ thơ thường hỏi đi hỏi lại một điều ngô nghê, cha mẹ Nhật không ngại giải thích nhiều lần cho con họ ở một vấn đề. Theo họ, trẻ cần phải được giáo dục từ giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi. Thời kỳ này, bé chủ yếu học và tiếp nhận thông tin bằng khả năng ghi nhớ siêu phàm. Phương pháp của cha mẹ trong giai đoạn này đó là học cách lặp đi lặp lại. Thời kì lặp đi lặp lại ta dạy trẻ những gì thì hãy quan sát để xem trẻ có hứng thú với cái gì như hình khối, hội họa, âm nhạc, sách truyện,… để bước qua giai đoạn tạo hứng thú cho trẻ.
2. Tạo hứng thú cho trẻ
Để tạo hứng thú cho trẻ thì mẹ nên khen trẻ nhiều hơn là chê, vì nếu ba mẹ chê việc gì trẻ làm thì tự nhiên trẻ sẽ không có tự tin để làm cái đó nữa. Khi ba mẹ khen trẻ thì nên khen là tốt, con đã cố gắng, con giỏi và thể hiện sự hài lòng, vui mừng của mình hơn là việc đánh giá việc trẻ làm là đẹp hay xấu. Nghĩa là chú ý đến quá trình trẻ cố gắng hơn là kết quả mà trẻ đã làm được tốt hay xấu.
3. Cho trẻ các đồ chơi bổ ích
Hãy chọn những đồ chơi kích thích khả năng sáng tạo của trẻ thì trẻ sẽ không bị mau chán. Ví dụ như chơi ghép hình, lấy cây gỗ để xếp nhà, nặn đất sét và vẽ tranh… Khi hai anh em tranh giành đồ chơi thì hãy công bằng với cả hai. Nếu em trai muốn có đồ chơi của anh thì hãy dạy bé cách xin phép anh trai để được đồ chơi, mẹ không nên can thiệp bắt buộc đứa trẻ lớn hơn phải nhường cho em nhỏ. Đặc biệt, đừng nên mua quá nhiều đồ chơi cho trẻ vì nó sẽ làm trẻ chóng chán và giảm hứng thú học hành.
4. Luyện trí nhớ cho trẻ
Không phải ngẫu nhiên mà người Nhật có rất nhiều trò chơi trí tuệ phục vụ cho việc dạy con luyện trí nhớ. Người Nhật quan niệm rằng “Người thông minh là người nhớ nhiều hơn người khác và biết cách áp dụng những điều ghi nhớ đó hợp lý”. Do đó theo họ, trí thông minh là thứ có thể luyện tập và có được chứ không phải thuộc về khả năng bẩm sinh. Ngay từ khi còn nhỏ, trẻ em Nhật đã được tiếp xúc với các trò chơi trí tuệ luyện trí nhớ.
5. Hạn chế cho trẻ xem tivi
Ngoài việc xem tivi tốn thời gian và có thể khiến trẻ bị nghiện, cha mẹ Nhật còn ý thức rất rõ việc nếu cho con xem tivi quá sớm và quá nhiều thì cấu trúc của đại não sẽ bị phá vỡ. Từ tivi phát ra dòng âm cực sản sinh ra từ điện áp 20 ngàn volts, gây ảnh hưởng không tốt đến thùy não trước của con người. Các nhà khoa học Nhật Bản cũng cảnh báo rằng sự tích tụ này trong vài chục năm sau sẽ có thể gây ra bệnh máu trắng cũng như làm tăng chiều hướng của hiện tượng tự kỷ. Câu châm ngôn truyền miệng của phu huynh Nhật chính là “Tắt tivi, Bật ý tưởng”.
6. Đừng quá nuông chiều trẻ
Khi để trẻ trong trạng thái đói sẽ là điều kiện kích thích khả năng thích ứng của trẻ. Không phải lúc nào cũng đáp ứng mọi đồi hỏi của trẻ, mà hãy để trẻ trải qua cảm giác không có được điều mình muốn. Và đừng bao giờ đánh mất quyền và uy của một người mẹ đó là con cái phải biết vâng lời cha mẹ. Nếu mẹ quá nuông chiều và cung phụng trẻ thì uy quyền của người mẹ sẽ không còn, con cái sẽ không còn sợ lời mẹ nói nữa.
Hãy tích cực trả lời những câu hỏi của bé, luyện cho bé tính tập trung, cùng chơi với bé và hãy dạt trẻ ngôn ngữ để diễn đạt chính xác cảm xúc của mình. Hãy để trẻ quyết định mọi việc liên quan đến bản thân như mặc cái gì, ăn cái gì, đi đâu. Trẻ có làm gì sai hãy thất bại thì cũng không nên la mắng mà nên khuyến khích.
7. Có phương pháp dạy trẻ hiệu quả
Trong học tập thì hãy ưu tiên dành thời gian dạy đứa lớn thì sẽ hiệu quả hơn. Khi mẹ đang chỉ bài cho đứa lớn mà đứa em cũng sà vào muốn làm theo thì hãy khuyến khích đứa em, hãy để hai anh em cùng chơi với nhau. Hãy chuẩn bị hai bộ dung cụ giấy bút để đứa em cũng có thể tham gia học hành hay chơi cùng. Đó là phương pháp rất hiệu quả để kích thích tinh thần ham học của hai anh em.
Khi dạy nói cho trẻ thì mẹ không nên phân biệt ngôn ngữ trẻ con với ngôn ngữ người lớn, hãy dạy tiếng chuẩn, ngôn ngữ người lớn luôn cho trẻ để sau này không mất công đoạn trẻ chuyển từ ngôn ngữ trẻ con sang ngôn ngữ chuẩn. Chẳng hạn mẹ có thể dạy bé là “ăn” tốt hơn là dạy từ “măm”.
8. Chú trọng chuyện cổ tích
Cũng như các bậc cha mẹ khác, người Nhật thường dạy con qua cách kể cho bé nghe những câu chuyện cổ tích và thần tiên. Tuy nhiên, người Nhật tiến thêm một bước nữa khi họ tin rằng chính thế giới thần thoại cùng những điều lạ kỳ và không tưởng ấy chính là chất liệu và niềm cảm hứng cho sự sáng tạo vô biên của đứa trẻ sau này. Hãy thử nhìn vào cuộc sống thường ngày và ta sẽ thấy, trong truyện cổ tích có thảm thần và ngoài đời chúng ta có máy bay, trong truyện cổ tích chỉ cần phẩy tay là cửa mở và ngoài đời chúng ta có hệ thống cửa cảm biến.
9. Tích cực cho trẻ vận động
Không chỉ tập trung phát triển trí tuệ, các bậc cha mẹ Nhật cũng rất chú trọng việc dạy con rèn luyện thể chất. Ngay từ khi bé chào đời, cha mẹ đã lưu ý giáo dục về tất cả các mặt sức khỏe, vận động, đạo lý, kỷ luật, tình cảm. Đối với trẻ lên hai tuổi, cha mẹ đã cho trẻ đi bộ đều đặn hàng ngày và họ chia nhỏ khoảng cách tập luyện thành những đoạn ngắn 10m, 20m mỗi ngày. Cha mẹ Nhật hiểu rõ một điều “Một trí tuệ minh mẫn trong cơ thể cường tráng”.
10. Tập cho trẻ thói quen tra cứu, tìm tòi
Cha mẹ đã biết hướng dẫn con mình sử dụng loại từ điển dễ tra cứu dành trẻ em. Trẻ dùng từ điển đó để tra nghĩa của từ, hay cách viết đúng chữ Hán. Chẳng hạn, khi biết địa chỉ rồi nhưng được người khác đưa lên xe dẫn đi thì chúng ta cảm thấy rất khó nhớ đường. Nhưng nếu tự dùng bản đồ và vừa đi vừa hỏi đường thì chúng sẽ nhớ rất lâu. Cũng tương tự như thế, trẻ con sẽ dễ tiếp nhận kiến thức nếu chúng tự tìm, mất công để tra cứu hơn là được cha mẹ dạy cho một cách thụ động. Ngay cả đối với những trẻ Nhật khó dạy theo cách đơn điệu, thì bằng cách này chúng cũng có thể học được một cách chính xác mà không hề cảm thấy nhàm chán.
Với những phương pháp dạy con tinh tế như vậy, chắc hẳn người Nhật sẽ giúp chúng ta có thêm nhiều điều bổ ích để áp dụng cho chính gia đình của mình.
